TESİD, Elektronik Sanayi İşbirliği Platformu - ESİP Projesi üyesidir.

Akıllı Enerji Yönetimi Nedir? Kullanılan Sistemler Nelerdir?

Akıllı Enerji Yönetimi Nedir? Kullanılan Sistemler Nelerdir?

Akıllı Enerji Yönetim Sistemleri (*)

Kaynak: TESİD 2020 ALMANAK

Enerji yönetim sistemleri, akıllı şebeke enerji pazarını izlemek, optimize etmek ve kontrol etmek için tasarlanmıştır. Enerji yönetim sisteminin önemli bir parçası olarak kabul edilen arz-talep yönetimi; piyasadaki operatörlerin, tüketiciler ve operatör arasındaki enerji ticareti için daha iyi kararlar almalarını sağlayabilir.

Enerji ihtiyacı ve elektrik kullanımı, ev ve işyeri sahipleri için her zaman bir endişe kaynağı olmuştur. Kaynaklar, daha kıt hale geldikçe ve elektrik maliyetleri artmaya devam ettikçe, insanlar,  işletmeler ve ayrıca ülkeler için enerjilerini nasıl kullandıklarının ve en verimli şekilde nasıl kullanacaklarının farkında olmaları için daha önemli hale gelmektedir.

Akıllı enerji yönetimi, akıllı enerjiyi ve sistemlerin en verimli şekilde nasıl çalıştığını anlamanın bir yoludur. Kullanılan akıllı enerjinin türüne bağlı olarak, sistemleri yönetmenin ve enerji tasarrufu sağlama yeteneklerini geliştirmenin çeşitli yolları vardır. Akıllı enerji sistemleri temelde, enerji tasarrufu veya akıllı cihazların kullanılması ile yapılandırılır. Çoklu bina otomasyon yardımcı sistemleri ve güneş panellerinin kurulumu gibi daha karmaşık yapıda olan akıllı enerji sistemleri de mevcuttur.  Akıllı enerji yönetimi, evlerin ve işletmelerin halihazırda kullandığı yöntemleri bir üst düzeye taşıyarak, en yüksek düzeyde enerji tasarrufu sağlar.

Hem evde hem de işyerinde, içerideki cihazlarda kullanılan enerjiyi izleyen ve tüketici ve kamu hizmeti şirketi ile iletişim kuran Akıllı Şebeke adı verilen bir teknoloji de var. Sistem enerji şirketi ile iletişim halinde olduğu için pik saatleri, enerji tüketen cihazları bilir ve hangi kaynağın en fazla enerjiyi kullandığını takip edebilir. Bu bilgilerle, Elektrikli Araç Şarj Cihazlarının (elektrikli arabalar için) ucuz olacağı veya diğer bazı cihazların (havuz pompaları gibi) yoğun olmayan saatlerde açılmasını- kullanılmasını planlayabilir. Bu bilgiyi kullanarak kullanıcılar, işletmeler ve ev-araç sahipleri tüm yıl boyunca para ve enerji tasarrufu sağlayabilirler.

Tüketicilerin karbon ayak izlerini izlemeleri artık her zamankinden daha önemli. Ev ve ofis enerji sistemlerini daha verimli olacak şekilde güncellemek, elektriği tüketme şeklimizi değiştirmek için ileriye doğru atılmış bir adımdır. Bu sistemleri yeni teknolojiler ve yazılımlarla yöneterek maliyetlerimizi ve karbon ayak izimizi azaltabiliriz. Hükümetler ve ilgili operator şirketleri, enerji tasarrufu uygulamaları yapan evler için birtakım teşvikler vermektedir. Akıllı Enerji Yönetim sistemleri, enerji kullanımımızı nasıl gördüğümüzü gerçekten değiştirebilir ve israfı azaltabilir. Bu sistemler, tüketicilerin kullanımlarını izlemelerini ve etkili değişiklikler yapmalarını kolaylaştırır.

Türkiye’de ağırlıklı olarak 2014 yılından sonra yoğunlaşan Ar-Ge faaliyetleri kapsamında; Gelişmiş ölçüm altyapıları, talep yönetimi, akıllı sayaçlar ve iletişim konularında projeler başlatıldı. Akıllı şebekelerin geliştirilmesinde farklı ülkelerde izlenen bu yaklaşım, yeni teknolojilerin getirdiği kazanımların somut sistemler üzerinden incelenmesi açısından önemlidir.

Türkiye Akıllı Şebekeler 2023 projesinde yapılan çalışmalarda akıllı şebekelerle ilgili konular aşağıda gruplandırılmıştır;

  • Gelişmiş şebeke izleme, kontrol ve yönetim sistemleri
  • Altyapılar ve veri analitiği
  • Kurumsal uygulama entegrasyonu
  • Dağıtılmış üretim entegrasyonu ve depolama
  • Varlık Yönetimi
  • Elektrikli araçlar
  • Akıllı sayaç altyapıları
  • İletişim altyapıları
  • Siber güvenlik

Türkiye önümüzdeki yıllarda ithal fosil kaynaklara dayalı elektrik üretiminden; nükleer, yerli linyit ve yenilenebilir kaynaklara yönelecektir. Enerjinin verimli kullanımı ile rekabetçi bir enerji piyasasının varlığı, tüketici memnuniyetinin ve katılımının artırılmasına ve toplumsal refahın beklenen seviyelere getirilmesine büyük katkı sağlayacaktır.

2025 yılından sonra Türkiye’de elektrikli araçların önemli sayılara ulaşacağı, akıllı sayaçların yaygınlaşacağı, akıllı sayaçlar sayesinde şebeke kayıplarının makul oranlara indirileceği ve paralel olarak 2025 yılı itibariyle sistem kalite göstergelerinin AB standartlarına yaklaşacağı öngörülmektedir.

Türkiye’de Enerji verimliliği politikaları, enerji verimliliğini, enerji maliyetlerinin ekonomi üzerindeki yükünün hafifletilmesi, enerji arz güvenliğinin sağlanması, dışa bağımlılıktan kaynaklanan risklerin azaltılması, düşük karbonlu, çevre dostu bir ekonomiye geçiş gibi ulusal stratejik hedeflerini tamamlayan ve kesişen bir alan olarak görmektedir.

2012 yılında yayınlanan Enerji Verimliliği Stratejisi, 2023 için enerji verimliliği hedeflerini belirlemiş ve etkin uygulama ve izleme için Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı (National Energy Efficiency Action Plan-NEEAP)  oluşturulmuştur. 2017-23 dönemini kapsayan NEEAP, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası’nın desteğiyle 2018’de kabul edildi. NEEAP, Avrupa Birliği’nin enerji verimliliği faaliyetlerini ve politikalarını yakından yansıtmak üzere tasarlanmıştır.

Türkiye’de Akıllı Enerji Yönetim Sistemleri konusunda çalışan veya bu sistemlerin bileşenlerini dünya standartlarında üreten birçok yerli ve yabancı firma bulunmaktadır. Yakın gelecekte günlük hayatın her alanında kullanılacak olan bu sistemler için faaliyetlerini sürdüren bu firmalar, Türkiye’de ve dünyada birçok başarılı projeye imza atmışlardır. Ayrıca vizyonları ve gelecek misyonları doğrultusunda yeni akıllı dünya için yoğun bir şekilde Türkiye’de çalışmaya, araştırmaya ve geliştirmeye devam etmektedirler.

(*) Bu yazı TESİD 2020 ALMANAK için ENTES tarafından hazırlanmıştır.